ԷկոԼուր
Դանիական «Pension Denmark» կենսաթոշակային հիմնադրամը եւ Դանիայի EKF արտահանման վարկային գործակալությունը հրաժարվել են ֆինանսավորել Թեղուտի պղնձամոլիբդենային հանքավայրի շահագործման ծրագիրը: Ինչպես նշված է EKF-ի կայքում. «Որոշումը կայացվել է հանքարդյունաբերական ընկերությանը EKF-ի հետ պայմանագրի պայմանները կատարել ստիպելու մի քանի փորձից հետո։ Նախազգուշացումներին հետևեց օգնության տրամադրման մերժումը»։ Հիմնական պատճառն այն է, որ Թեղուտում չեն պահպանվում պայմանագրի պայմանները, սոցիալական և բնապահպանական կայունության սկզբունքները։
EKF-ն Թեղուտում առանձնացնում է երեք հիմնական խախտում։ Առաջինը Թեղուտի հանքավայրի պարզեցման ավազանի արտահոսքերն են, որոնք չեն համապատասխանում ջրային չափանիշներին: Նշենք, որ Շնող և Թեղուտ համայնքների բնակիչները բազմիցս բողոքել են, որ ավազանը չի ծառայում իր նպատակներին, չի նպաստում ջրի մաքրմանն, ու արտահոսքերը աղտոտում են իրենց տարածքները: Ընկերությունը, իր հերթին, բազմիցս խոստացել է այս խնդրին տեխնիկական լուծում գտնել:
Երկրորդ՝ պոչամբարի պատվարը չի համապատասխանում պայմանագրով սահմանված պահանջներին և պայմաններին: Հիշեցնենք, որ Շնողի և Թեղուտի բնակիչները նշում են, որ պոչամբարից կատարվում են արտահոսքեր, որպեսզի այն չլցվի ավելի արագ տեմպերով, քան նշված է նախագծում։ Ընկերությունը հերքել է սա և վերագրել պարզեցման ավազանի խնդիրներին։
Երրորդ խախտումն անմիջականորեն կապված չէ Թեղուտի հանքավայրը շահագործող «Թեղուտ» ՓԲԸ-ի հետ, սակայն կապված է Ալավերդու պղնձաձուլական գործարանի հետ, որը շահագործում է «Արմենիան Քափըր Փրոգրամ» (ACP) ընկերությունը, որը «Թեղուտ» ՓԲԸ-ի նման «Վալլեքս» խմբի ընկերություններից է: Վերջինս, ինչպես «Թեղուտ» ՓԲԸ-ն, ներառված է «Վալլեքս» ընկերությունների խմբի կազմում։ EKF-ը նշում է, որ Ալավերդու կոմբինատում ձուլվում է Թեղուտի հանքավայրի պղինձը․ «Կոմբինատում աշխատանքային և անվտանգության պայմանները բացարձակ անընդունելի են․․․ EKF-ը բազմիցս մատնանշել է միջավայրի ցավալի պայմանները, և համառորեն կոչ է արել ընկերությանը միջոցներ ձեռնարկել աշխատանքային պայմանների բարելավման համար»։
Նշենք, որ չնայած այն հանգամանքին, որ «Արմենիան Քափըր Փրոգրամ» ընկերությունը խողովակը մի քանի կիլոմետր բարձրացրել է գործարանից, տեղադրելով այն անտառի մեջ, գործարանի բաց տարածքի արտանետումները չնչին չափով են նվազել։ Գործարանը շարունակում է ծխալ՝ աղտոտելով Ալավերդի քաղաքի օդային ավազանը եւ դրա շրջակայքը ծծմբի երկօքսիդով, իսկ խոնավ եղանակին `ծծմբային թթվով, ազոտի միացություններով, տարբեր մետաղների խառնուրդներով` մի քանի անգամ գերազանցելով նորմերը:
Նշենք, որ սա երկրորդ դեպքն է, երբ ազդեցիկ օտարերկրյա կազմակերպությունները հրաժարվում են Հայաստանում հանքարդյունաբերական ընկերությունների ֆինանսավորումից: Վերջերս Համաշխարհային բանկի խմբի անդամ Միջազգային ֆինանսական կորպորացիան (IFC) դադարեցրեց իր մասնակցությունը ցիանիդային մեթոդով Ամուլսարի ոսկու կորզման նախագծին։
Հոկտեմբեր 25, 2017 at 15:39